De leesclub voor het einde van het leven, Will Schwalbe (Ambo)

Grote vragen van kleine mensen, Gemma Elwin Harris (Rubinstein)

26 januari 2016

Niets erger dan je uitgeblust en zonder vragen dit leven 'overleeft'. In Grote vragen van kleine mensen stellen kinderen vragen en geven knappe koppen als professoren, sporters, doctoren en zangers antwoord. Met een knalrode/zilveren cover glanst dit luisterboek je tegemoet. Het is aantrekkelijk voor kinderen die de winter even willen laten voor wat hij is en ze kunnen zich lekker verdiepen in al die antwoorden. De vaste presentatoren van Het Klokhuis, Nienke de la Rive Box en Bart Meijer, en de winnaar van de Nationale Leeswedstrijd, Mees van Santen, staan garant voor een boeiende presentatie. Er zijn lollige vragen, zoals: 'Is het gevaarlijk om wormen te eten?' en moeilijke 'Hoe ontstaan golven in de oceaan?', spannende: 'Wat moet je doen als je op een vlot drijft zonder eten of drinken?', originele: 'Is stilte ook een geluid?' et cetera. Stuk voor stuk boeiend én verslavend. Sommige vragen blijken echte hoofdbrekers als je naar een antwoord zoekt. Heel geschikt als 'hele-jaars'- of decembercadeau: omdat er nooit een einde aan het waarom komt.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Liever geen applaus voor ik leef, Sander van Leeuwen (J.M. Meulenhoff)

26 januari 2016

De eerste zin treft: 'Ze is dood meer ik lach'. Welk onmogelijk verband bestaat er tussen die twee? De 24-jarige, net afgestudeerde psycholoog Thomas verliest grip op het leven als blijkt dat niemand op hem zit te wachten. Adviezen krijgt hij volop, maar ze voelen als compleet misplaatst. Als uit het niets ontvangt hij op dag een brief van een zekere Anna uit Schotland. Hun correspondentie laat zien hoe voor Anna het leven steeds onleefbaarder wordt en maakt bij hem herinneringen los aan zijn jeugdvriend Frank, die suïcide pleegde. Thomas besluit naar Schotland te vliegen om Anna te redden. De ontdekking die hij daar doet is ronduit choquerend. Van Leeuwen zette zijn romanidee op Tenpages.com en werd opgemerkt door Meulenhoff. Gelukkig, zijn boek boeit, is strak en helder opgebouwd en geeft een realistisch levensgevoel weg; over het sprookje van het maakbare leven, van succes dat soms een ander spoor volgt en hoe je daarmee om moet gaan - als dat al mogelijk is. Een mooi boek dat je denkstof te over geeft.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Ghost Boy, Martin Pistorius (Kosmos)

9 juli 2015

Wonderverhalen zijn dubieus. Ik lees ze niet graag, omdat argwaan en scepticisme de kop opsteken. En daarom bekeek ik Ghost boy van Martin Pistorius met argusogen. De auteur is twaalf jaar als hij door een ogenschijnlijk onschuldige griep wegglijdt en na zeer korte tijd in een rolstoel zit zonder te kunnen communiceren. Volgens de artsen functioneert Martin cognitief op het niveau van een peuter. De nachtmerrie van ouders. Als de zorg te zwaar wordt, leeft Martin negen jaar lang in een instelling voor ernstig gehandicapte kinderen. Al die jaren wacht hij op de tijd dat zijn ouders hem ophalen om thuis te slapen. Totdat een verzorgster twijfelt aan de diagnose van de deskundigen en hem aanmeldt bij een instelling voor alternatieve communicatie. En dan volgt de keer. De schrijver is getrouwd, ICT-specialist, schrijver en veelgevraagd spreker. Het verhaal overtuigt en komt binnen. Wat is het belang van waardigheid, geloof in iemand, doorzettingsvermogen en het geluk als je je eigen grenzen kunt verleggen eindeloos. Ik zie het opnieuw. Toch een klein wondertje.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Dwaallicht, Josha Zwaan (Ambo|Anthos)

16 april 2015

Josha Zwaan is in staat de wereld van waanzin in woorden te vatten. Haar eerdere werken Parnassia en Zeevonk lieten dat al zien. Haar ervaring in de jeugdhulpverlening en met drugsgebruikers zet ze ook in Dwaallicht in. Hoofdpersoon Marthe hoort vanaf haar jeugd stemmen in haar hoofd en kan niet beantwoorden aan het verwachtingspatroon van haar ouders en het leven. Ze meet zich een onaantastbare en afstandelijke houding aan om zich te handhaven. Het krijgen van kinderen doorbreekt dat schild en uiteindelijk wordt ze meegezogen in de draaikolk van een psychose en zwerft ze alleen in Amsterdam rond. In het klooster vindt ze Maria terug, de verpersoonlijking van iemand die haar beschermt. Inmiddels komt haar man tot de conclusie dat hij met Marthe een nieuwe weg wil zoeken om weer samen te zijn. Zwaan neemt je mee in de waanwereld die zó realistisch is dat je weer even aan de ‘normale’ maatschappij moet wennen als het boek uit is. Als het aan mij ligt, wordt het een bestseller.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

De klokkenmaker, Micht Albom (De barbaar)

14 november 2014

Eens in de tijdloze tijd begint de jongen Dor met het meten en markeren van alles wat hij kan tellen. Hij registreert zonne- en maanstanden en ontdekt het fenomeen tijd. Maatschappelijke ontwikkelingen gaan langs hem heen en hij wordt een outcast die door de productieve menigte afgewezen wordt. Pas als zijn vrouw Alli op sterven ligt, roept hij de goden aan om de tijd stil te zetten. Van hogerhand krijgt hij dan de opdracht om twee mensen lessen te leren over tijd. Als eerste Victor, terminaal kankerpatiënt, die geen genoegen neemt met zijn beperkte levensduur. De tweede is de mollige puber Sarah die afgewezen wordt door een jongen en haar tijd wil stopzetten. Als beide personen op oudejaarsavond uit het leven willen stappen, grijpt Dor in. Hij laat hen inzien wat de gevolgen van hun daden zijn en stelt ze in staat hun beslissing te herzien. Deze roman heeft meer sprookje dan roman in zich, dus de afloop is sowieso goed. In eerste instantie ergerde het me, maar toch brengt het iets in je teweeg. Je heroverweegt het fenomeen tijd en ziet jezelf in en buiten de tijd. Leerzame ervaring. Sprookje om (voor) te lezen als de avonden langer worden. Want het boek verlicht.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Dit leven, Karel Schoeman (Brevier)

12 september 2014

Dit leven lijkt een stilstaand meertje, maar is een draaikolk die je meesleurt naar de onverbiddelijke laatste bladzijde. De leeservaring is te vergelijken met die van Gloed van Sándor Márai. Schoeman is meesterlijk in staat de lezer in de greep te houden door het verhaal te vertellen van één vrouw die eigenlijk nooit iets betekende in het maatschappelijke leven, altijd aan de zijlijn stond, alleen maar als ‘handig’ gezien werd als je iets van haar gedaan wilde hebben, die de dagen waarop ze vrijheid ervoer op één hand kon tellen omdat ze nooit vanonder de dominantie van haar moeder uitgroeide. Op haar sterfbed ziet ze haar hele leven aan zich voorbijtrekken. Nooit goed genoeg. Haar binnenwereld gaat leven en je ziet drie generaties aan je voorbijtrekken. De altijddurende rivaliteit tussen haar twee broers en de onontkoombare dood van de oudste spelen hierbij een grote rol. Herinnert ze zich precies wat zich afgespeeld heeft? Of gaat het daar niet om en is aanvaarding van het leven het sleutelwoord?

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Waarom ik soms op en neer spring, Naoki Higashida (Nieuw Amsterdam)

11 juli 2014

Mensen zijn goed in clichés om een ander te typeren. En dat is nu juist wat Naoki Higashida niet wil. De 13-jarige Japanse schrijver heeft in Waarom ik soms op en neer spring teken voor teken spellend op zijn letterbord uitgelegd wat het voor hem inhoudt om autistisch te zijn. Hij wil andere mensen laten weten hoe zijn binnenkant eruit ziet om hardnekkige misverstanden weg te nemen en meer begrip te kweken. Zo legt hij uit dat autisten dezelfde vraag herhaaldelijk stellen omdat hun geheugen niet als een doorgaande lijn werkt, maar als een onderbroken stippellijn waarbij de herhaling werkt als handig verbindingselement. Het boek is verrassend en inspirerend voor een grote groep lezers. Higashida bewijst dat in autisten dezelfde geest zit opgesloten als in niet-autisten: even nieuwsgierig, fijnbesnaard en complex. Met een behoefte om door de hemel te worden opgeslokt door heftig op en neer te springen als gevoelens hun bijna teveel worden.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Kijk me in de ogen, Jan Huisamen (Mozaëk)

15 mei 2014

‘Meneer, ik haat Abraham Klink! Ik haat hem als de lepelhond die mijn lammetjes steelt. Ik haat hem als de tarweluis die mijn akker afvreet tot er geen korreltje over is. Ik haat hem als de kogelspin die in een korenschoof kruipt en je bijt als je er eentje optilt.’ Katryn Jonis kan dan een ongeletterde, Zuid-Afrikaanse plattelandsvrouw zijn, haar woordenschat is niet te stuiten en bepaald bloemrijk te noemen. Het is haar enige wapen om de strop om haar nek te weren. Ze wordt verdacht van de moord op de zoon van haar blanke aartsvijand en heeft geen schijn van kans in het rechtssysteem van 1959. Toch weet ze door haar woordenstroom en scherpe waarneming het tij te keren. De lezer wordt met vaart in de Nama-cultuur en het verhaal getrokken. Ik ben dol op sterke vrouwen en Katryn is er één die goed geportretteerd is. De afloop van Kijk me in de ogen mag dan ietsjes onwaarschijnlijk zijn, het verhaal blijft erom spannen.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Tutuba - Cynthia Mc Leod (Conserve)

13 maart 2014

Cynthia Mc Leod heeft zich verdiept in de geschiedenis van haar land, Suriname. Die kennis deelt ze graag met anderen. Met Tutuba haalt ze de schipbreuk van de Leusden naar boven, waarbij 664 Afrikanen omkwamen. Het is de grootste ramp met een slavenschip uit de geschiedenis en isjarenlang verzwegen. Tutuba is 15 jaar oud en als ze wordt overmeesterd door blanke mannen die haar tot slaaf brandmerken. Totaal overrompeld maakt ze de vreselijkste dingen mee, waarvan honger, dorst en verkrachtingen slechts een begin vormen. De aanvankelijk voorspoedige reis eindigt als het schip vastloopt op een zandbank. De kapitein blijft berekenend en geeft opdracht de luiken dicht te timmeren. De West-Indische Compagnie kan namelijk in geval van dode slaven aanspraak maken op verzekeringsgeld. En geld boeit meer dan het geloei van slaven dat tenslotte na een half uur stopt. Missie volbracht. Dit onthutsende verhaal verdient het gelezen te worden.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Een dag om aan de balk te spijkeren, Rinus Spruit (Cossee)

16 januari 2014

Rinus Spruits debuut, de Zeeuwse familiegeschiedenis De rietdekker, verwierf al landelijke bekendheid. De hardheid van het leven in combinatie met de subtiele, beeldende taal veroverde de harten veel lezers. Ook zijn nieuwe boek is kenmerkend in dit opzicht. Maarten Rietgans is een verlegen jongen die de trein van succes regelmatig voorbij ziet rijden maar niet instapt. Toch is zijn ambitie: gróter worden en daarom besluit hij Zeeland te verlaten en verpleegkunde te gaan studeren in Rotterdam Met kennis probeert hij zijn angsten te overwinnen, maar ze blijven hem parten spelen. De terugkeer naar zijn vader is onomkeerbaar. Allerlei pogingen om contact te maken en het leven te verslaan volgen. Soms lachwekkend, soms triest, soms beide. Spruit schrijft fijngevoelig, poëtisch. Ondanks alle onvermogen is zijn boek een juweeltje om te lezen. Soms ervaar je zoiets als de schapen die midden in het Zeeuwse landschap stokstijf starend stilstaan en zelfs ophouden met kauwen.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Vrij man, Nelleke Noordervliet (Atlas Contact)

13 november 2013

Voor mij is Nelleke Noordervliet pretendent voor overname van de titel ‘grand old lady’ van de Nederlandse literatuur. Noordervliet neemt in Vrij man deel aan het verhaal en ‘ontmoet’ als 21e-eeuwse de 17e-eeuwse arts, jurist en dubbelspion Menno Molenaar. Zij ontlokt hem zijn geschiedenis die de Gouden Eeuw helder in beeld brengt. Menno heeft een neiging zich af te zonderen en te kiezen voor de zwarte kant van het leven. De vrijzinnigheid van René Descartes heeft zijn voorkeur boven de traditionele geloofskaders, en schurft en pest trekken hem meer dan de geparfumeerde, geëxalteerde neigingen van een reukdoossnuiver. Zijn leven is een aaneenschakeling van dubieuze, onzekere keuzes. Totdat een moord hem doet vluchten naar de Nieuwe Wereld, waar hij het geluk vindt. Niet voor lang. De roman is te weids om in het kort te bespreken, maar de geschiedenis herleeft. De anachronistische ingreep van Noordervliet stoort maar kort, want ze creëerde mensen van vlees en bloed.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

De leesclub voor het einde van het leven, Will Schwalbe (Ambo)

13 september 2013

Hoe boeken verweven kunnen zijn met leven  en dood, bewijst De leesclub voor het einde van  het leven. De moeder van Will Schwalbe krijgt  de diagnose niet te genezen alvleesklierkanker.  Tijdens haar laatste maanden deelt ze  haar liefde voor boeken met haar zoon. Ze  vormen samen een leesclub en vullen zo de  tijd die wachtkamers en behandelingen  vragen. Er trekt een bonte optocht aan  auteurs voorbij: van Stieg Larsson, Toni  Morrison, Thomas Mann, Donna Leon, Elie  Wiesel, Jane Austen, Khaled Hosseini tot J.R.R.  Tolkien. Door die boeken komen gesprekken  op gang. Over onze functie en keuzes in het  leven, over de dood, over nabestaanden, over  eenzaamheid, levenskracht en -visie en nog  veel meer. De boeken voeren de boventoon,  niet de kuren, pruikenperikelen, scans en  gesprekken met artsen. Zij zijn de metgezellen  en leermeesters die moeder en zoon nog  dichter bij elkaar brengen. Aan het eind van  het boek volgt een lijst van auteurs en titels.  Boeken volop, ik heb nog heel wat te doen.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Het verlies, Siegfried Lenz (Van Gennep)

16 augustus 2013

Niet alleen goede geesten, maar ook goede boeken keren weer, blijkt met deze heruitgave van Het verlies. De Duitse stadsgids Uli is een spraakwaterval met een uitgesproken levensvisie: hij houdt van onvolledigheid en mijdt elk gevoel van gearriveerd zijn. Alles in zijn omgeving is half af, er moet iets aan toegevoegd kunnen worden. In vergelijking met hem is zijn vriendin Nora een dwangmatige controlfreak. Ze vormen niet de meest logische combinatie dus. Tijdens zijn werk krijgt Uli een beroerte die zinnenlang beschreven wordt. De bankschroef van de taalloosheid pakt de lezer bij de strot evenals andere prachtige citaten over het fenomeen taal. De posities van Uli en Nora wankelen en er moet gekozen worden tussen nabijheid en afstand. Dan lijken ze voor het tegengestelde van hun visie te kiezen. De schrijver beschrijft de psychologische processen van verlies en binding goed. Hij observeert scherp. Misschien niet het meest zonnige onderwerp, maar wel een zinnig zomers boek.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

De dag dat je uit mijn leven viel, Ciska Zeypveld (Voorhoeve)

14 juni 2013

De dag dat je uit mijn leven viel is geen wanhopig verhaal, maar een boek met tranen en kracht. De schrijfster Ciska Zeypveld is met haar man en twee kinderen op vakantie in Noorwegen. Op de laatste dag bezoeken ze de waterval bij Geilo. Daar glijdt haar man voor het oog van zijn gezin uit en stort in het water. Zeypveld registreert alles wat er in en rondom haar gebeurt. Ze bidt om een wonder, maar alle hoop vervliegt als ze hem ziet opgetakeld door een helikopter. Gesprekken met politie, artsen, hulpdiensten vinden plaats terwijl de kinderen huilen. Emotie en handeling moeten samenwerken. Zeypveld beschrijft alles wat er in het eerste jaar gebeurt. Scherp en helder. Van de herinneringstafel aan haar man tot de eerste verbouwing in het huis. En over haar onverwachtse baan als lerares Engels en de gratis gekregen betiteling ‘koele kikker’. Het boek is niet rozig, maar reëel. Na vijf jaar kan Zeypveld weer leven in plaats van overleven. Indrukwekkend.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Zeevonk, Josha Zwaan (Artemis & co)

17 mei 2013

Josha Zwaans Parnassia is voor mij een blijver, en ze komt zeker zo sterk terug met deze tweede roman Zeevonk. Centraal staat opnieuw het thema van de gekwetste mens die zich nergens thuis voelt en zich niet kan binden. Nu met op de achtergrond de boeiende geschiedenis van het passagiersschip de Willem Ruys. De roman wordt verder ingekleurd door de geschiedenis van de Nederlanders in Indonesië, met als uitloper de beruchte Jappenkampen. Freya is een dochter van ouders die dit verleden tevergeefs achter zich probeerden laten. Uit alle macht leeft ze als vrije vrouw, maar ze blijft gevangen in ervaringen die haar belemmeren zonder angst te leven. Dat ze haar man en kind heeft verlaten en daarmee zichzelf de laatste hoop op veiligheid ontzegde, herkent ze pas als ze alleen sterft. Het boek is goed en scherp, laat de lezer achter met het besef van de zich eindeloos herhalende geschiedenis.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry, Rachel Joyce (Cargo)

21 maart 2013

Degene die het stickertje ‘feelgood roman’ voor de cover van De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry bedacht, heeft het boek waarschijnlijk niet gelezen. Die hyperige aanduiding staat haaks op het thema van de eigen gekozen, individualistische weg. Hoewel de hoofdpersoon er aanvankelijk voor kiest onopvallend, kleurloos door het leven te gaan om verdere pijnrisico’s te mijden, gooit hij de koers 180 graden om als hij een brief krijgt van een terminaal zieke ex-collega. Totaal onvoorbereid besluit hij 800 km te gaan lopen om haar in leven te houden. Tijdens de reis ontmoet hij zichzelf en manifesteren zich de donkere kanten van zijn leven. Dit boek laat zich graag stapelen en is uitermate geschikt om enthousiast verkocht te worden. De auteur zet de lezer aan het denken en in beweging, maakt door de combinatie van diepe inhoud en mooie stijl (prachtige zinnen) het lezen tot een feest.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Het meisje dat uit het duister kwam, Diane en Bernie Lierow (Boekerij)

18 januari 2013

Verhalen van verstoten kinderen zijn zowel fascinerend als afschrikwekkend. Bij een adoptiewens lijkt zo’n kind niet de meest voor de hand liggende keuze. Toch is er een klik als Diane en Bernie Lierow uit Florida Daniëlle zien, een meisje van zeven jaar dat nooit geknuffeld en verzorgd is. Ze bonkt met haar hoofd tegen de muur, ontwijkt blikken, deinst terug bij pogingen tot contact en is niet in staat opdrachten op te volgen. Er lijkt geen hoop op herstel – de jaren waarin een kind leert praten en affectie leert tonen, liggen al een jaar of twee achter haar. Toch kiezen Diane en Bernie ervoor om een adoptieprocedure te starten. Een vrij gedetailleerd verslag volgt. Het doorzettingsvermogen en de liefde die Diane en Bernie tonen, zijn prachtig, vooral als ze een kind leren om kind te mogen zijn.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Achter de stilte, Beate Teresa Hanika (Lemniscaat)

14 november 2012

Justine is een meisje van bijna veertien dat een opa heeft zonder oma. Die opa drinkt graag en kan zijn handen niet thuishouden. Tot overmaat van ramp kunnen Justines ouders niet luisteren. Als Justine in de auto zit en tussen neus en lippen zegt: ‘Opa heeft me gekust’, wordt er vlug van haar weggekeken. Ander onderwerp. Zelfs haar lievelingsbroer laat haar in de steek. En ze wordt verplicht opa te blijven bezoeken. Intussen wordt Justine in haar klas niet zo goed begrepen, ze is sterk en stoer en slaat een jongen een gebroken neus als hij te dichtbij komt. Hetzelfde meisje kan opa niet weerstaan en trekt zich zachtjes uit haar lichaam terug als hij weer aan haar zit. Gelukkig steunen de Poolse buurvrouw en vriend Klap haar door dik en dun zodat ze op een dag alles eruit gooit. Een mooi, subtiel boek over een heftig thema dat niet zo zwaar lijkt, omdat het boek zo goed geschreven is.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Gestolen onschuld, Corban Addison (Luitingh)

18 oktober 2012

Literatuur en moraal staan met elkaar op gespannen voet, en toch overtuigt Gestolen onschuld. Het speelt zich af in Indiase bordelen en wat daar gebeurt laat alles in je stuiteren. Het is goed om naïviteit achter je te laten en bij het woord tsunami ook mensenhandelaren op je netvlies te hebben, omdat die vaak als eerste aanwezig waren in het rampgebied. En dat gebeurt niet alleen na een tsunami. Dagelijks worden onschuldige kinderen vanaf acht(!) jaar verkocht, geherbergd in kooiachtige woningen, verkracht en misbruikt. Aanvankelijk twijfelde ik aan het niveau van het boek: het verhaal kent een happy end, de tweede verhaallijn van een gebrouilleerde relatie lijkt op het eerste gezicht wat functieloos aangeplakt en toch overwint het boek de twijfel. Het boek brengt iets in je op gang wat als een trein voortdendert. Mensenhandel levert jaarlijks 30 miljard dollar aan winst op. Alles wat die handel kan stopzetten, moet uitgebuit worden. Ook de verkoop van dit boek.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Ik beken, Kris Vanhoeck (Vrijdag)

17 oktober 2012

39 procent van de vrouwen en 7 procent van de mannen maken seksueel geweld in hun leven mee. Gelukkig is er (eindelijk) gehoor voor de slachtoffers. Als pleger word je geminacht, zelfs tot in de cel. Auteur Kris Vanhoeck moet zich dan ook wel ‘advocaat van de duivel’ gevoeld hebben toen hij 26 zedendelinquenten opzocht en die interviews te boek stelde. Eén voor elke letter van het alfabet. De auteur wil weten of het werkelijk allemaal monsters zijn en is op zoek naar hun stem die totaal ontbreekt in het maatschappelijk debat. Niet om hen te vergoelijken maar om het preventiebeleid te kunnen afstemmen op de realiteit. De diversiteit van plegers is enorm. Waarom valt Armand op kleine meisjes? Of moeten er bij Jacques per se luiers aan te pas komen? Waarom gaan seks en agressie bij Valère samen? Na elk portret vind je een theoretische uitwerking van dat verhaal. Geen ontspannen vakantieboek, wel onthullend.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Afscheid van een engel, Janne IJmker (Mozaïek)

6 juli 2012

Janne IJmkers debuut Achtendertig nachten is al jaren een bestseller. Het uitgangspunt van dit boek is de waargebeurde moord met rattenkruit op een man door zijn echtgenote in het Drenthe van 1767, waarna de vrouw tot het rad is veroordeeld. Met IJmkers nieuwe boek Afscheid van een engel volgen we haar zoon Roelf die het als klein kind zonder moeder moet stellen. Als tiener ontvlucht hij het verstikkende klimaat en sluit zich aan bij een groep vagebonden die rovend en drinkend het land doorkruisen. IJmker schrijft een typisch Nederlands boek waarin de historie van ziekte, dood, honger en standenmaatschappij en, later, Napoleons oorlogsvoering herleeft. Hoe het is om op de onderste ladder te overleven, wordt door IJmker met een voor haar typisch plastisch taalgebruik beschreven. De kwetsuren die Roelf oploopt, geeft hij door aan zijn kinderen en de isolatie en vervreemding lijken levenslang aan hem verbonden. Toch komt er verandering in. De schrijfster verdient een groot publiek en veel lezers.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

De pianiste van Theresienstadt, Alice Herz-Sommer en Caroline Stoessinger (Boekerij)

25 mei 2012

Alice Herz-Sommer is het oudste nog levende holocaustslachtoffer. Ze is een pianiste van 108 jaar die als kind in een gezin vol kunst en cultuur opgroeide in Praag. Samen met concertpianiste Caroline Stoessinger, die aan een film over haar leven werkt, heeft ze haar leven beschreven. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog begint ze naam te maken als pianiste, maar in 1942 wordt ze met haar man en zoon weggevoerd naar concentratiekamp Theresienstadt. Voor propagandadoeleinden gebieden de Duitsers dat er voorstellingen worden gehouden. Alice heeft er wel honderd pianoconcerten gegeven. Mede hierdoor heeft ze het in Theresienstadt kunnen volhouden, stelt ze zelf. Alice is een bijzonder sterke, intelligente vrouw. Wat ik vooral onthoud, is haar lijfspreuk: ‘Goed en kwaad bestaan al sinds de prehistorie. Wat belangrijk is, is de manier waarop we ermee omgaan, hoe we erop reageren.’

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Het lopend buffet, Machteld Bouma (Artemis & co)

25 april 2012

Kies ik dit boek omdat ik twee zussen heb die zich per rolstoel voortbewegen vanwege MS? In Het lopend buffet komt het tot een harde confrontatie tussen twee zussen, omdat de zus met MS een receptie bezoekt, wat de ander haar verbiedt. In de loop van de jaren is May afhankelijk geworden van haar zus Jolie. In een heftig gesprek verwijt Jolie May dat ze alles aan zichzelf te danken heeft, omdat ze de slachtofferrol met verve bekleedt. May verdedigt zich door te laten zien dat het niet gemakkelijk is om alles te zien mislukken: gitaarles totdat je vingers weigeren, Frans leren totdat ogen blinde vlekken vertonen, in de tuin werken totdat je zelf in de zoden ligt. Logisch dat ze nergens meer aan begint. May laat een drama zien vol vallende kopjes, wegwaaiende brieven en uitvallende spieren, maar komt tot inzicht en wendt het roer. Een wat onwerkelijk eind, maar van het verhaal en de zwarte humor heb ik genoten.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

Wij dansen niet, Ellen Heijmerikx (Nieuw Amsterdam)

25 april 2012

Geloven ontstaat puur door programmering, stelt neuroloog Dick Swaab in Wij zijn ons brein. In Hersenspinsels beweert hoogleraar André Aleman juist dat de mens niet alleen zijn brein is, maar ook een denk- en gevoelswereld heeft. De lezer van Wij dansen niet van Ellen Heijmerikx mag uitleggen waarom de ouders van Janne en IJze ‘gegrepen’ worden door de leer van de Noorse broeders, en de koers van hun leven 180 graden verleggen. Alles wordt in het teken gezet van de ijver om te voldoen aan de regels van deze christelijke geloofsgemeenschap. Om de zonde te overwinnen is zelfs lijfstraf een geoorloofd middel. Ellen Heijmerikx zet de ontwikkeling van de hoofdpersoon Janne bijzonder sterk neer. Haar taalgebruik is opvallend: ‘Als je je tanden niet goed poetst, krijg je gaten tot in je hersenen, holen voor vleermuizen, zodat je op je kop gaat hangen, volledig van lotje getikt.’ Broer IJze verzet zich, Janne conformeert zich juist. Het thema blijft me boeien, hoeveel boeken er ook over geschreven zijn.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

'Kampioen', Corien Oranje (Jongbloed Uitgevers Groep)

29 december 2011

Corien Oranje heeft met Kampioen een sterk jeugdboek geschreven. Het is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een elfjarige jongen, een Fries kampioen vlinderslag. Door een op hol geslagen paard wordt hij kilometers meegesleurd over hard terrein en moet zijn onderbeen geamputeerd worden. De auteur kruipt in de huid van Victor en beschrijft zijn pijn en gevoel tijdens het verloop van dit gehele proces: vanaf het ontkennen van de waarheid, het verzet tegen het ‘zielig’ gevonden worden, naar de opluchting die hij ervaart als hij in het revalidatiecentrum tussen ‘gelijken’ gaat wonen, tot de teleurstelling bij het dragen van een prothese en de angst om weer naar huis te gaan. Victor blijkt een echte vechter te zijn. Hij houdt aan totdat hij zich weer in het chloor kan baden. En dan bewijst hij zijn talent opnieuw. Het boek boeit vanaf het begin en is speciaal motiverend voor kinderen die tegenslag in hun leven kennen.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

'Leven met de dood', Leo Fijen (Ten Have)

29 december 2011

De dood van iemand van wie je houdt, raakt je diep. Hoewel je op dat moment vaak geen woorden hebt, moet je je verdriet toch onder woorden brengen. Voor jezelf, vrienden of in een advertentie of toespraak. Leo Fijen vroeg aan nabestaanden en deskundigen op het gebied van de dood welke teksten op dat moment kracht en troost kunnen bieden. Het boek staat vol mooie, persoonlijke verhalen, herinneringen en poëzie. Deze bundel is één lange poging om woorden te bieden voor dat moment. Ik heb mijn vader begraven dit jaar en daarom ontroert dit boek me en biedt het troost: ‘Komt de regen door de bladeren heen/ dan druppelen dikke tranen/ op een klein kerkhof in ’t boerenland/ daar ligt mijn vader begraven’ (Wilmink). En toch: ‘Vandaag begraaf ik jou in mij/ Niet in de aarde, niet in de kist/ Niet bij de bomen in de ochtendmist/ Daar ben jij niet, jij bent veilig in mij’ (Rob de Nijs).

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

'De tafel van 13', Kooiman (B4books)

2 september 2011

In De tafel van 13 halen elf kinderen van Aafje en Arie Kooiman per hoofdstuk een herinnering op die lijkt te bestaan uit willekeurige, eenvoudige voorvallen, zoals het foutief spellen van een naam voor de burgerlijke stand, het beëindigen van het lidmaatschap van de voetbalclub na een slecht rapport en het eten van een zachtgekookt ei bij pake. Er wordt een beeld geschetst van een groot calvinistisch plattelandsgezin in Noord-Holland in de jaren vijftig tot en met zeventig. De oudste kinderen benadrukken de harmonie en de praktijk van het leven, terwijl de jongere kinderen de psychologie van het gezin niet schuwen. De jongste zoon behoudt zijn hele leven de positie van iemand die er niet toe doet, en de jongste dochter is bang om de mythe van de gezelligheid te doorbreken. Toch overheerst het respect voor de ouders in elk verhaal. De laatste levensfase van de vader, de Gouden Week genoemd, spreekt boekdelen. Een juweeltje.  

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

'Toen je nog huppelde', Marianne Witvliet (Boekencentrum)

4 juli 2011

Een kraanvogel wordt hoger aangeslagen dan een reiger. Misschien omdat de reiger een einzelgänger is, een kouwelijke indruk geeft, geen indrukwekkende balts heeft. En toch is zijn majestueuze vlucht niet te onderschatten, laat staan zijn zwarte streep die eindigt in een zwart toefje veren. En wie beoordeelt die schoonheid uiteindelijk? Voor vogelkenners is dit boek een ware oase en niet-vogelaars staan op de nominatie om vogelaar te worden, want hoofdpersoon Meg boekt een vogelreis voor mensen die alles ‘in vogels omzetten’. Net als in Het leven van Pi zeggen dieren veel over mensen. Want de mens in een groep blijft een spannend ding. Welke rol vervult iemand en hoe ontstaat die? Meg ziet de vogelreis als een noodgreep om weer grip op haar leven te krijgen. Haar dochtertje ligt al drie jaren in coma en haar liefde voor Jorrit lijkt hetzelfde lot beschoren. Meg ervaart de groep als een bodemloze put waarin ze alle houvast verliest. Dit aangrijpende verhaal kent zwakkere toevalligheden, maar die delven het onderspit tegen dat wat het boek te denken geeft.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

'De vrouw met de sleutel,' Vonne van der Meer (Contact)

11 mei 2011

Vonne van der Meer viert haar 25-jarige schrijverschap met een nieuwe roman. Na de plotselinge dood van haar man blijft Nettie berooid achter en besluit ze haar mooie stem te gaan gebruiken. Zebiedt zich aan als voorlezer mét brede heupen, maar zónder seksuele bijbedoelingen. Haar aanbodvoorziet in een behoefte. Als lezer volg je Nettie de slaapkamers in en raak je geïnteresseerd in de mensen door de scherpe observaties die Van der Meers werk kenmerken. De mensenlevens worden in het kader van de Nederlandse literatuur geplaatst. De personen zijn boeiend, maar toch heb ik het idee dat het verhaal niet is afgelopen als ik het boek dichtsla. Volgens Van der Meer ben ik dan niet een goede lezer, want die mag alleen maar onder de indruk zijn en geen vragen stellen, schrijft ze. En vooral niet vragen of er geen andere mogelijkheid was.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

'De Bijbel van Doré', Torgny Lindgren (De Geus)

18 februari 2011

De Bijbel van Doré is allesomvattend in het leven van een Zweedse jongen die nooit zal lezen en schrijven. Zijn juf leert hem dat de opgroeiende mens zich zonder letters niet kan ontwikkelen. En hoewel hij droomt van universiteit of bosbouwhogeschool, brengt zijn vader hem op veertienjarige leeftijd naar een tehuis voor ‘onnozelen’.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)

'Parnassia', Josha Zwaan (Artemis & Co)

21 januari 2011

Het thema ‘oorlog’ is boekhandelvullend. Uitgekauwd is het thema zeker niet, getuige Parnassia van Josha Zwaan. Als vierjarig meisje wordt Rivka ondergebracht bij een kinderloos domineesgezin in Zeeuws-Vlaanderen. Omdat het christelijk geloof zich superioriteit toedicht, wordt er niet geprotesteerd als Anneke haar vader en broer na de oorlog afwijst.

- willy wouters (de boekenmolen, meliskerke)